TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG VAY TIÊU DÙNG
Với hơn 90 triệu dân, trong đó phần lớn là dân số trẻ, Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có ngành tài chính tiêu dùng giàu tiềm năng. Theo dự báo của các chuyên gia tài chính, dân số Việt Nam tiếp tục tăng và đạt tới 100 triệu người vào năm 2025, dư địa này hết sức thuận lợi cho kênh tài chính tiêu dùng bứt phá và khởi sắc. Bên cạnh đó, với nền kinh tế có tốc độ phát triển tương đối tốt ở khu vực Đông Nam Á cùng tình hình an ninh, chính trị ổn định, sẽ là những yếu tố “vàng” để các nhà đầu tư tài chính đến với Việt Nam ngày một nhiều hơn.
Theo TS. Lưu Bích Hồ cho rằng, tốc độ phát triển của loại thị trường này rất khả quan, tăng trưởng tín dụng lên đến trên 60%/năm trong năm 2016, 2017. Tuy vậy vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu vay tiêu dùng của người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, theo dự báo của Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt (VCSC), quy mô thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam liên tục có sự tăng trưởng mạnh, ước tính từ mức 646.000 tỷ đồng trong năm 2016, sẽ tiến tới mốc 1 triệu tỷ đồng vào năm 2019, với mức tăng trưởng bình quân 29%/năm.
1. Thế nào là cho vay tiêu dùng?
Cho vay tiêu dùng là các khoản cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của người tiêu dùng bao gồm cá nhân và hộ gia đình. Các khoản cho vay tiêu dùng là nguồn tài chính quan trọng để giúp người tiêu dùng có thể trang trải các nhu cầu cần thiết trong cuộc sống như nhà ở, đồ dùng gia đình, xe cộ, giáo dục, y tế, du lịch… trước khi họ có đủ khả năng về tài chính để đáp ứng.
2. Các loại hình cho vay tiêu dùng:
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại hình cho vay tiêu dùng như sau:
- Căn cứ vào mục đích vay vốn có thể phân loại cho vay tiêu dùng thành 2 loại là:
- Cho vay tiêu dùng cư trú: là các khoản cho vay nhằm phục vụ các nhu cầu về xây dựng, mua sắm hoặc cải tạo nhà ở của cá nhân, hộ gia đình.
- Cho vay tiêu dùng phi cư trú: là các khoản cho vay với mục đích phục vụ nhu cầu cải thiện đời sống như mua sắm phương tiện, đồ dùng, giải trí, du lịch, học tập…
- Căn cứ vào phương thức hoàn trả có thể phân loại cho vay tiêu dùng được chia làm 3 loại là:
- Cho vay tiêu dùng trả góp: là hình thức cho vay tiêu dùng trong đó người đi vay vốn sẽ trả nợ (gốc + lãi) cho ngân hàng nhiều lần, theo kỳ hạn nhất định trong thời hạn cho vay. Phương thức này thường được áp dụng đối với các khoản vay có giá trị lớn hoặc thu nhập từng định kỳ của người đi vay không đủ để có thể thanh toán hết một lần số nợ vay.
- Cho vay tiêu dùng phi trả góp: là hình thức cho vay tiêu dùng trong đó tiền vay vốn sẽ được khách hàng thanh toán chỉ một lần khi đến hạn cho ngân hàng. Thường thì các khoản cho vay tiêu dùng phi trả góp chỉ được cấp cho các khoản vay có giá trị nhỏ với thời hạn không dài.
- Cho vay tiêu dùng tuần hoàn: là hình thức cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng cho phép khách hàng sử dụng thẻ tín dụng hoặc phát hành loại séc cho phép thấu chi dựa trên tài khoản vãng lai. Ở phương thức cho vay này, thời gian tín dụng sẽ được thỏa thuận trước, căn cứ vào nhu cầu chi tiêu cũng như thu nhập kiếm được từng thời kỳ, khách hàng được ngân hàng cho phép thực hiện việc vay với một hạn mức tín dụng và được trả nợ nhiều kỳ một cách tuần hoàn.
- Căn cứ vào nguồn gốc khoản nợ có thể phân loại cho vay tiêu dùng thành 2 loại:
- Cho vay tiêu dùng gián tiếp: là hình thức cho vay trong đó ngân hàng mua các khoản nợ phát sinh do các doanh nghiệp, công ty bán lẻ đã bán chịu hàng hóa hay dịch vụ cho người tiêu dùng.
- Cho vay tiêu dùng trực tiếp: là các khoản cho vay tiêu dùng trong đó ngân hàng và khách hàng sẽ trực tiếp gặp nhau để tiến hành hoạt động cho vay hoặc thu nợ.
4. Tiềm năng phát triển tài chính tiêu dùng
Trong những năm gần đây, tốc độ phát triển nền kinh tế nói chung và đời sống người dân Việt Nam tăng khá nhanh. Do vậy, lĩnh vực tài chính tiêu dùng tại Việt Nam có tốc độ tăng trưởng nhanh. Tổng quy mô tín dụng tiêu dùng hiện đạt mức trên 960 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng 15,7% tổng dư nợ tín dụng toàn hệ thống trong đó nhóm công ty tài chính tiêu dùng có tốc độ tăng dư nợ tín dụng tiêu dùng cao nhất trong 3 năm gần đây, bình quân khoảng 44% với quy mô dư nợ đạt khoảng 74 nghìn tỷ đồng chiếm 7,7% tổng dư nợ tiêu dùng của hệ thống các TCTD.
Dư nợ tín dụng tiêu dùng của các TCTD
(Theo LienVietPostBank tổng hợp)
Theo Ông Đỗ Hoàng Phong, Tổng giám đốc Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) cho biết độ phủ thông tin tín dụng hiện nay chiếm khoảng 35% dân số Việt Nam, trong đó riêng nhóm trên 15 tuổi chiếm tới 60%.
Về mức độ tiếp cận tín dụng của người dân, cũng có sự khác biệt giữa các nhóm phụ nữ/nam giới, người lớn tuổi/ trẻ tuổi, thu nhập cao/thấp đặc biệt là tín dụng qua kênh ngân hàng. Tỷ lệ phụ nữ có khoản vay cao hơn 3,5 điểm phần trăm so với nam giới. Cùng đó, phụ nữ vay tiền qua kênh ngân hàng chiếm 21,33%, cao gấp 1,4 lần so với tỷ lệ nam giới vay tiền qua kênh ngân hàng. Tỷ lệ tiếp cận tín dụng qua kênh ngân hàng chính thức của người trẻ tuổi chỉ chỉ hơn 3%, trên tổng số 44% người trẻ có khoản vay. Tỷ lệ tiếp cận khoản vay của người lớn tuổi cao hơn (23,02%).
Mức độ tiếp cận tín dụng của người dân
(Theo NDH và Tri thức trẻ)
Lĩnh vực vay tiêu dùng tại Việt Nam là một miền đất hứa cho các tổ chức tín dụng. Nhu cầu vay tiêu dùng của cá nhân và doanh nghiệp là rất lớn. Nhưng đây cũng là một thị trường cạnh tranh đầy khốc liệt. Chỉ những tổ chức tín dụng nào có phương pháp và cách thức tiếp cận khách hàng vượt trội thì mới tồn tại và phát triển được. Ngoài những gói sản phẩm có tính năng vượt trội, doanh nghiệp cần áp dụng khoa học công nghệ nhằm rút ngắn thời gian cho vay, đơn giản thủ tục hành chính và giảm bớt chi phí. Quan trọng hơn hết là cần xây dựng, phát triển đội ngũ nhân sự vừa vững chuyên môn, nghiệp vụ, vừa chuyên nghiệp trong các hoạt động dịch vụ. Có như vậy, doanh nghiệp mới có thể tồn tại và phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh khốc liệt và biến động như hiện nay.
Tài liệu tham khảo:
- Tài chính tiêu dùng: Tiềm năng tăng trưởng nhìn từ mức độ tiếp cận tín dụng thấp – http://research.lienvietpostbank.com.vn/tai-chinh-tieu-dung-tiem-nang-tang-truong-nhin-tu-muc-do-tiep-can-tin-dung-thap
- Đạt tốc độ tăng trưởng 65%, tín dụng tiêu dùng 2017 ‘vượt mặt’ 2016 – https://baomoi.com/dat-toc-do-tang-truong-65-tin-dung-tieu-dung-2017-vuot-mat-2016/c/24437836.epi
- Cách phân loại “không thể chi tiết hơn” về sản phẩm vay tiêu dùng hiện nay – https://thebank.vn/blog/13254-cach-phan-loai-khong-the-chi-tiet-hon-ve-san-pham-vay-tieu-dung-hien-nay.html
- Vay tiêu dùng: Thị trường tiềm năng và sẽ bứt phá – https://vov.vn/kinh-te/vay-tieu-dung-thi-truong-tiem-nang-va-se-but-pha-792770.vov
- Tiềm năng thị trường cho vay tiêu dùng còn lớn – http://tapchitaichinh.vn/kinh-te-vi-mo/tiem-nang-thi-truong-cho-vay-tieu-dung-con-lon-144106.html