SAPIENS – LƯỢC SỬ LOÀI NGƯỜI
Tác giả: Yuval Noah Harari
“Tôi muốn giới thiệu cuốn sách này cho bất cứ ai hứng thú quan tâm tới một cách nhìn đầy hấp dẫn và thú vị về lịch sử ban đầu của con người…Harari kể về lịch sử loài người theo một cách dễ tiếp cận khiến bạn thật khó có thể đặt nó xuống.” Đây là lời nhận xét của tỷ phú Bill Gates nói về “Sapiens – Lược sử về loài người” – một cuốn sách gây nên hiện tượng trên thế giới và Việt Nam.
Tại sao cuốn sách này lại trở thành một hiện tượng? Theo ông Doron Lebovich – Phó đại sứ Israel tại Việt Nam, diễn giả trong buổi lễ ra mắt sách đã chia sẻ: Cuốn sách trở thành một hiện tượng bởi 70.000 năm lịch sử được cô đọng và gói gọn chỉ trong một cuốn sách. Tác giả đề cập đến vấn đề rất rộng, không phải lịch sử một quốc gia mà là lịch sử của toàn cầu, không phải lịch sử địa lý mà là lịch sử của nhiều lĩnh vực, không phải nói về một con người mà là một giống loài. Trong cuốn sách này, chúng ta còn tìm hiểu được ngôn ngữ viết hiện nay ra đời như thế nào, khi nào người thợ tinh khôn phát minh ra đồng tiền, thành phố lớn được xây dựng ra sao? Cuốn sách đề cập đến vấn đề toàn cầu hóa và giải đáp nhiều câu hỏi mà chúng ta băn khoăn hàng ngày. Cộng thêm việc tác giả không trình bày theo cách trình bày phổ biến là tuần tự từ đầu tới cuối mà đan xen giữa quá khứ và hiện tại, giữa các kiến thức về lịch sử, sinh học và địa lý. Vì vậy cuốn sách không giống với bất cứ cuốn sách nào mà ta đọc từ trước tới nay. Tất cả lý giải cho hiện tượng xuất bản như ta nhìn thấy.
Tác giả của cuốn sách là Yuval Harari, nhà nghiên cứu lịch sử người Israel. Ông nhận bằng tiến sĩ ở Đại học Oxford vào năm 2002, hiện là giảng viên Khoa Lịch sử, Đại học Hebrew ở Jerusalem. Ông chuyên nghiên cứu về lịch sử thế giới, lịch sử thời Trung cổ và lịch sử quân sự. Các cuốn sách của ông là một công trình nghiên cứu đồ sộ và luôn được đón nhận nồng nhiệt ở nhiều nước trên thế giới.
“Sapiens: Lược sử về loài người” là một góc nhìn mới mẻ của ông về lịch sử loài người. Ông đặt lịch sử loài người trong tổng thể lịch sử của các loài trong hệ sinh thái bằng khối lượng tri thức khổng lồ kết hợp giữa lịch sử và sinh học để tìm hiểu loài người từ những gốc rễ tiến hóa của nó đến thời đại của chủ nghĩa tư bản và kỹ thuật di truyền, để khám phá tại sao chúng ta đang trong những điều kiện sinh sống hiện tại.
Với tư cách là một người nghiên cứu lịch sử, cổ sử thế giới, PGS.TS Đinh Ngọc Bảo – nguyên Hiệu phó Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng “sapiens” trong cuốn sách hiểu rộng hơn là về loài người chứ không phải là giai đoạn cuối cùng khi con người đã chuyển biến từ vượn trở thành người tinh khôn, người hiện đại. Nhiều quan điểm và trình bày của tác giả hơi khác so với nhận thức mà lâu nay người Việt quan niệm. Ví dụ, khi nói tới lịch sử loài người, chúng ta không thể không nhắc tới lịch sử phân kỳ, tác giả thì phân kỳ theo 3 giai đoạn: nhận thức – nông nghiệp – khoa học.
Cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc trình bày những hiểu biết, nghiên cứu về lịch sử của tác giả mà nó chứa đựng một kho tàng kiến thức khoa học khổng lồ đáng suy ngẫm.